Trầm hương Khánh Hòa những thông tin nên biết đến

Khánh Hòa là một tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ sở hữu hai loại sản vật nổi tiếng thế giới “rừng trầm, biển yến”. Một là đặc sản thuộc về các huyện ven biển – yến sào, sản vật còn lại là kết tinh của núi rừng – trầm hương. Trầm hương Khánh Hòa đã có lịch sử hơn 500 năm, đặc biệt Khánh Hòa cũng được biết đến là vùng đất duy nhất sản sinh ra Kỳ Nam, dòng trầm đắt giá nhất thế giới. Cùng Thế Giới Trầm Hương ngược dòng thời gian tìm hiểu về lịch sử của trầm hương Khánh Hòa và những giá trị mà trầm đem lại cho nhiều thế hệ người dân nơi đây.

Đặc điểm của trầm hương Khánh Hòa 

  Dân gian vùng duyên hải miền nam có câu “Cây quế thiên thai mọc ngoài khe đá/ Trầm nơi Vạn Giã hương tỏa sơn lâm”. Vạn Giã là thị trấn thuộc huyện Vạn Ninh, Khánh Hòa. Có thể thấy rằng đặc trưng của trầm hương Khánh Hòa chính là hương thơm không trầm nơi nào sánh được. Đặc điểm của trầm hương Khánh Hòa chính là sự đa dạng trong chủng loại và tính đặc biệt trong mùi hương. Trầm hương tìm thấy trong tự nhiên ở Khánh Hòa có đầy đủ 4 loại là trầm kiến, trầm tử kết (mắt tử), trầm tốc và trầm rễ. Mùi hương thơm ngọt và dịu nhẹ, nếm thử sẽ có vị cay và hơi đắng. Nếu đốt sẽ cho khói trắng xanh tụ và tan chậm.

  Riêng Kỳ nam, Khánh Hòa là địa phương duy nhất trên thế giới tính đến thời điểm này có thể tìm thấy trầm kỳ trong tự nhiên. Kỳ nam quý giá hơn trầm ở chỗ nó chỉ có thể xuất hiện trên thân cây dó bầu trên 100 tuổi và mọc trong rừng sâu. Kỳ có lượng tinh dầu nhiều gấp nhiều lần trầm hương, mùi hương ngọt đậm và vị đa dạng hơn (ngũ vị hương), khói Kỳ nam sẽ có màu xanh lam nhạt, tụ thẳng và tan rất chậm. Kỳ nam cũng được chia thành 4 loại dựa trên màu sắc và mức độ quý hiếm của chúng.

Nguồn gốc hình thành trầm hương Khánh Hòa

Khánh Hòa được biết đến với cái tên “xứ trầm hương” từ xa xưa. Tại Việt Nam, trầm được tìm thấy ở nhiều tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ nhưng chỉ có vùng đất Khánh Hòa với đặc điểm thổ nhưỡng, khí hậu đặc biệt mới sản sinh ra dòng trầm mà không nơi đâu có được. Lịch sử trầm hương Khánh Hòa có thể được chia thành 3 giai đoạn như sau:

Cây dó bầu hình thành trầm hương 

Trầm hương Khánh Hòa dưới thời Chămpa
Xưa kia khi Khánh Hòa còn là vùng đất Chiêm Thành, người Chămpa nơi đây đã biết khai thác và sử dụng trầm hương trong đời sống văn hóa của mình. Trong cuốn dư địa chí được biên soạn dưới triều vua Tự Đức “Đại Nam nhất thống chí” đã nhắc đến sản vật trầm hương được người Chămpa tiến cống cho hoàng đế Trung Hoa từ thế kỷ III sau công nguyên.

Người Chăm cổ theo Hindu giáo, họ thờ phụng nữ thần Ponagar, hiện nay các nhà khảo cổ tìm thấy trong các văn tự cổ của người Chăm có nhắc đến việc dâng lễ cúng là những chiếc bình bằng vàng để xông/ đốt trầm hương cho nữ thần Ponagar. Vì theo quan niệm của người Chăm, Thiên Y Thánh Mẫu (tức nữ thần Ponagar) chính là vị thần sinh ra đất, nước, gỗ trầm và lúa gạo. Trầm hương và Kỳ nam cũng được khởi sinh từ vùng đất Chiêm Thành, sau đó tỏa hương thơm ngát đi những vùng miền lân cận.

Trầm hương Khánh Hòa dưới thời nhà Nguyễn (thế kỷ XVII)

Một trong những bằng chứng lịch sử cho thấy trầm kỳ được vua chúa nhà Nguyễn đặc biệt yêu thích là việc ở Thái Miếu Huế có chín đỉnh đồng, trong đó có 2 đỉnh đồng được điêu khắc hình trầm hương (cao đỉnh) và Kỳ nam (nhân đỉnh) với ghi chú rất rõ ràng về 2 loài lâm sản quý hiếm này. Khi chúa Nguyễn khai mở vùng đất phía Nam trong đó có đất Chiêm Thành cũ (nay chính là tỉnh Khánh Hòa), triều đình nhà Nguyễn cũng biết được giá trị của trầm nên bắt nhân dân tìm và dâng trầm lên nhà vua hàng năm.

Tài liệu chính thống ở thời gian này có ghi chép về trầm là quyển “Xứ Đàng Trong” (1621) của một giáo sĩ người Pháp, giáo sĩ này cho biết trầm hương là món hàng quý giá được mua bán trao đổi rộng rãi tại thương cảng Hội An giữa người Việt với người Nhật, Trung, Hàn. Trong cuốn “Đại Nam nhất thống chí” cũng có ghi chép chính danh địa phương cụ thể có trầm hương ở Khánh Hòa như sau: “Vùng núi các huyện đều có kỳ nam, trầm hương. Dân xã An Thành huyện Tân Định hàng năm đi kiếm để nạp, năm nào không có kỳ nam phải nạp thay bằng trầm hương”, vùng Tân Định chính là địa phương thuộc huyện Ninh Hòa ngày nay.

Trầm hương Khánh Hòa ngày nay

Vào những năm 90 của thế kỷ XX, Khánh Hòa trở thành địa phương cung cấp nhiều trầm nhất tại Việt Nam. Việc khai thác một cách ồ ạt không có quy hoạch đã khiến sản lượng trầm hương và kỳ nam trở nên cực kỳ khan hiếm trong tự nhiên ở vùng đất này. Trước thực trạng đó, nhiều người dân Khánh Hòa đã tìm cách trồng dó bầu để khai thác trầm hương nhân tạo.

Cây dó bầu quen thuộc sinh trưởng trên thổ nhưỡng và khí hậu quen thuộc, đến tuổi đời nhất định sẽ được khoan, rạch các lỗ sau đó cấy vi sinh vật hoặc nấm vào để thúc đẩy tạo trầm và tụ trầm. Trầm hương nhân tạo Khánh Hòa mặc dù chất lượng không sánh bằng trầm tự nhiên nhưng vẫn đảm bảo đủ các đặc tính quý giá của trầm. Theo thống kê mới nhất, cả tỉnh Khánh Hòa hiện có 350 ha

Dó bầu được trồng và khai thác rải rác ở cách huyện như Ninh Hòa, Khánh Vĩnh, Vạn Ninh… hàng năm cung cấp cho thị trường trong nước và thế giới hàng nghìn sản phẩm từ trầm chất lượng cao.

Giá trị của trầm hương Khánh Hòa

Hương thơm độc đáo, xếp hàng thượng hạng trong các dòng trầm hương sinh trưởng trên đất Việt, giá trị của trầm hương Khánh Hòa đối với sức khỏe, phong thủy luôn hấp dẫn giới kinh doanh và những người yêu phong thủy.

Giá trị sức khỏe của trầm hương Khánh Hòa

Nhắc đến trầm hương là nhắc đến thần dược chủ trị bách bệnh trong Đông y. Vị ôn, cay, ấm trong gỗ trầm hương là bài thuốc rất tốt chữa trị các chứng bệnh do khí lạnh xâm nhập như cảm lạnh, đau bụng, nôn ói… Với những người bị suy nhược cơ thể, ốm lâu ngày, cần bồi bổ khí huyết, tăng cường thể lực thì một ít trầm hương Khánh Hòa trong thuốc bổ có thể giúp phục hồi sức khỏe, nâng cao thể trạng, kéo dài tuổi thọ rất tốt. Những người bị mất ngủ kinh niên thì xông hương trầm trong phòng ngủ là phương pháp để cải thiện giấc ngủ sâu ngon dễ dàng hơn, tích lũy năng lượng cho hoạt động thường ngày.

Vòng đeo tay từ gỗ trầm hương Khánh Hòa cũng giúp điều hòa khí huyết, kinh mạch trong cơ thể, đẩy lùi các chứng bệnh huyết áp, hen suyễn, khó thở…

Hương trầm giàu giá trị sức khỏe, phong thủy

Giá trị phong thủy của trầm hương Khánh Hòa

Am hiểu về phong thủy chắc chắn sẽ hiểu được giá trị trấn linh của các loại thần mộc. Sinh trưởng nơi rừng sâu, gỗ trầm hương Khánh Hòa đã hấp thụ rất nhiều khí sạch của tự nhiên, vạn vật. Do đó dương khí vô cùng mạnh mẽ, có thể xua tan âm khí, thanh tẩy tà khí, trấn hưng vượng khí.

Các lễ xông đất, nhập trạch, khai trương cửa hàng…không thể thiếu hương thơm của bột phong thủy, nhang nụ trầm từ trầm hương để tẩy uế không gian, thu hút năng lượng của may mắn, phúc lộc cho công việc làm ăn buôn bán được hanh thông, phát đạt.

Dịp cúng giỗ, lễ Tết, ngày rằm, mùng 1… hương thơm từ trầm hương Khánh Hòa được coi là thánh hương dâng lên thần linh, gia tiên. Làn khói trầm hương lan tỏa dịu ngọt, nồng đượm như nhịp cầu tiếp dẫn những tâm tư, nguyện cầu hạnh phúc, may mắn của người sống nơi trần gian với thần Phật, người đã khuất nơi cõi hữu hình. Qua đó, con cháu tưởng nhớ công đức của ông bà, cha mẹ.

Cách nhận biết trầm hương Khánh Hòa

Trầm hương Khánh Hòa tự nhiên được hình thành trên 30 năm có hương thơm thuần khiết, dịu ngọt, sâu cay. Dư vị hương thơm nồng đượm, ấm áp, mang lại cảm giác sảng khoái, thanh thản cho người thưởng hương.

Trầm hương Khánh Hòa tự nhiên

Khi đốt trầm khói hương tỏa lên có màu trắng xanh, không có ám đen và mùi thơm vẫn dịu ngọt, không bị khét chua như trầm hương giả, ép tinh dầu.

Kỳ nam, trầm hương, trầm tốc…hình thành trên đất Khánh Hòa có trữ lượng tinh dầu trầm thơm rất lớn, chiếm từ 60-80% khối lượng gỗ. Khi thả xuống nước, gỗ trầm hương Khánh Hòa chìm sâu xuống đáy, nổi váng dầu vàng nhạt nên gọi là trầm hương chìm nước.

Vân gỗ trầm hương tự nhiên hình thành lâu năm có sự phân chia giữa thịt gỗ và trầm hương rất rõ, sắc nét. Màu sắc gỗ trầm thường nâu sậm hoặc nâu đen.

Trầm hương Khánh Hòa là sản vật mang đậm giá trị văn hóa và tinh thần của dân tộc. Với những nỗ lực “đưa trầm về vườn” của chính quyền và nhân dân Khánh Hòa, tin rằng trầm hương của vùng đất này sẽ tiếp tục vươn tầm và khẳng định được vị trí không thể thay thế của mình trên thế giới. 

5/5 - (1 bình chọn)

Tin tức liên quan

Bình luận của bạn