Trầm hương là gì? Trầm hương có những tác dụng gì?

Trầm hương là loại gỗ quý có lịch sử hơn 3000 năm và đóng vai trò quan trọng trong nhiều nền văn minh ở Châu Á, Ai Cập và vùng Trung Đông. Trong quá khứ, chỉ những vị vua giàu có và tầng lớp quý tộc mới có thể sử dụng trầm hương cùng các sản phẩm từ trầm hương. Ngày nay, mặc dù được ưa chuộng phổ biến trên phạm vi toàn thế giới nhưng trầm hương vẫn giữ nguyên được đặc tính quý hiếm và đắt giá của mình.

Vậy trầm hương là gì? Công dụng của chúng ra sao và có những loại  trầm nào đã và đang được biết đến rộng rãi? Thế Giới Trầm Hương xin được tổng hợp và chia sẻ thông tin đến các bạn đọc chi tiết trong bài viết dưới đây.

Trầm hương là gì? Nguồn gốc hình thành trầm hương

Trước hết muốn biết trầm hương là gì trước hết phải nhắc đến nguồn gốc của trầm. Trầm vốn là phần gỗ được lấy từ thân cây dó bầu (hay còn gọi là dó trầm). Như bất kỳ loài thân gỗ khác, bên dưới lớp vỏ cây dó bầu luôn tồn tại nhựa sống, khi có bất kỳ sự tác động, xâm nhập nào từ môi trường bên ngoài vào trong thân cây dó bầu thì dịch nhựa cây sẽ tiết ra như một phản ứng tự vệ của cây trước tổn thương.

Từ sự xâm nhập của vi khuẩn và nấm tấn công vào sâu trong thân cây dó bầu sẽ gặp môi trường sống mới là nhựa cây tiết ra, sự tương tác này đã kiến tạo ra một loại chất mới, phân lập vùng gỗ đó để tạo thành trầm. Vùng gỗ cây bị tổn thương đó theo thời gian sẽ tạo ra mùi thơm tự nhiên độc nhất trong đất trời – đó chính là trầm hương.

Tuy nhiên cần hiểu rằng, không phải toàn bộ gỗ cây dó bầu đều là trầm, trầm chỉ xuất hiện ở một số vị trí bị tổn thương trên thân cây. Người khai thác sẽ phải dùng dụng cụ để chọn lấy phần trầm quý giá trên thân cây. Chính vì vậy những khối gỗ trầm đều mang những hình dáng vô cùng kỳ lạ không khối nào giống bất kỳ khối nào.

Những khối gỗ trầm hương có hình thù khác nhau
Những khối gỗ trầm hương có hình thù khác nhau

Trầm hương tự nhiên có quá trình kiến tạo rất dài lâu và cơ chế sản sinh gỗ trầm rất đặc biệt. Không phải từ gốc rễ mà từ chính những vết thương trên thân cây dó bầu bị nhiễm bệnh do vi khuẩn, nấm mốc ký sinh hoặc dưới tác động bào mòn của các yếu tố tự nhiên như nắng, mưa đá, bão táp, bom đạn… Chất nhựa thơm theo cơ chế thích nghi đặc thù sẽ tiết ra để bao bọc, tự chữa lành vết thương trên thân cây dó bầu. Trải qua nhiều thập kỷ, chất nhựa tích tụ, lắng đọng, làm biến đổi thân gỗ tạo thành trầm hương.

Trên thực tế không phải cứ là cây dó bầu là có thể sinh ra trầm tự nhiên và chỉ những vùng thổ nhưỡng đặc biệt như miền Trung như Quảng Nam, Thanh Hóa… mới cho ra dòng trầm hương thượng hạng. Hẳn tìm hiểu đến đây các bạn đã có thể hiểu trầm hương là gì và tại sao lại quý giá đến vậy rồi?.

Xưa kia để có thể săn kiếm được trầm những người phu trầm phải đối mặt với rất nhiều hiểm nguy nơi rừng sâu nước độc, trả giá bằng máu và thậm chí cả tính mạng. Do đó, giá thành trầm hương được săn bán luôn rất cao và không phải ai cũng có thể sở hữu.

Ngày nay, tác dụng của trầm hương được nhiều người biến đến và sự ra đời của dòng trầm hương nhân tạo bằng công nghệ sinh học với giá thành hợp lý đã giúp sản phẩm trầm hương trở nên phổ biến và đến tay người dùng nhiều hơn.

Trầm hương có mấy loại?

Thị trường trầm và các sản phẩm từ trầm vô cùng đa dạng, phong phú. Tuy nhiên trong con mắt của những người chơi trầm, đam mê trầm thì trầm hương cũng được phân loại thành nhiều dòng khác nhau. Các loại trầm hương được phân chia dựa trên ba tiêu chí cơ bản đó là: mức độ quý hiếm, vùng địa lý, nguồn gốc hình thành (tự nhiên/ nhân tạo).Phân loại theo giá trị (mức độ quý hiếm).

Kỳ nam: là loại gỗ trầm đắt giá nhất hiện nay, lý do là bởi sự khan hiếm trong khai thác. Đặc biệt Kỳ nam chỉ xuất hiện duy nhất từ một số ít thân cây dó bầu được trồng tại Việt Nam, không còn vùng đất nào ở khu vực Đông Nam Á có thể sản sinh ra dòng trầm này. Theo các nhà nghiên cứu thì Kỳ Nam khác với trầm hương thông thường ở chỗ nó được hình thành không phải do tác động từ môi trường bên ngoài lên thây cây dó bầu mà chính là do vết thương tự phát từ trong thân cây mà ra.

Khi Kỳ nam xuất hiện và phát triển nó sẽ phá hủy tế bào trong gỗ cây để biến vùng gỗ đó thành chất khác. Bản thân Kỳ nam lại được chia thành 4 loại sắp xếp theo mức độ quý hiếm giảm dần như sau: Bạch kỳ; Thanh kỳ; Huỳnh kỳ; Hắc kỳ. Kỳ nam vô cùng đặc biệt ở chỗ chính là sự hội tụ của ngũ vị trong hương thơm của nó, đó là chua, cay, mặn, ngọt, đắng. Sau Kỳ Nam tiếp theo là đến Trầm hương.

Trầm hương: Về độ quý giá trầm hương chỉ xếp sau Kỳ nam, bản thân trầm hương cũng được phân thành 3 loại khác nhau phụ thuộc vào vị trí hình thành trầm trên thân cây.

Đầu tiên là Trầm kiến được hình thành do kiến đục lỗ làm tổ trên thân cây dó, lâu dần từ vị trí tổ kiến sẽ hình thành trầm. Người xưa đánh giá trầm kiến chỉ xếp sau Kỳ nam “nhất kỳ, nhì kiến”. Trầm kiến lại tiếp tục được chia thành các loại như: kiến điệp, kiến kim, kiến xanh, kiến gai, kiến trắng, kiến lỗ, kiến vách lầu…

Giác trầm hương kiến rừng đang được trưng bày tại Thế Giới Trầm Hương
Giác trầm hương kiến rừng đang được trưng bày tại Thế Giới Trầm Hương

Tiếp đến là Trầm rễ, loại trầm này được không sinh ra trên thân gỗ mà sinh ra từ rễ cây, trầm rễ có thể chìm hoàn toàn trong nước, độ khan hiếm cũng cao ngang với Kỳ nam nhưng giá trị thì chưa bằng.

Mẫu vòng tay từ Trầm rễ vô cùng quý hiếm
Mẫu vòng tay từ Trầm rễ vô cùng quý hiếm

Cuối cùng là trầm mắt tử kết – đây là dòng trầm hương được hình thành trên nhánh cây, cũng là loại trầm hương giá trị thấp hơn so với hai loại trên. 

Trầm tốc: Trong các loại trầm thì tốc có giá trị thấp hơn hẳn so với Kỳ nam và Trầm hương. Trầm tốc được hình thành trên thân cây dó bầu, lượng tinh dầu và vân trầm cũng ít hơn so với các loại trên. Việc phân chia trầm tốc chủ yếu dựa trên màu sắc của vân trầm: tốc bông, tốc đá, tốc xám, tốc hương, tốc phao, tốc ớt, tốc thẻ…

Mẫu vòng trầm tốc bông
Mẫu vòng trầm tốc bông

Phân loại Trầm theo nguồn gốc hình thành (tự nhiên và nhân tạo) 

Về nguồn gốc hình thành, dễ thấy có hai loại trầm hương là tự nhiênnhân tạo. Trầm tự nhiên như chúng tôi đã thông tin chi tiết ở trên, còn về trầm nhân tạo, đây là dòng trầm được hình thành do sự can thiệp của con người. Trong quá trình phát triển của cây dó bầu, người dân sẽ tạo các vết thương trên thân cây, cấy ghép một số loại nấm hoặc vi sinh vật vào vết thương để tạo trầm. Trầm nhân tạo cũng được chia thành hai loại chính như sau: 

Trầm ép: Được tạo ra nhờ quá trình ép tinh dầu nhân tạo vào thân gỗ dó bầu, thành phẩm cho sẽ có mùi tương tự trầm hương, tuy nhiên vân trầm sẽ không rõ và màu gỗ rất đậm.

Trầm sánh: loại trầm hương nhân tạo này có quá trình sản xuất kỳ công hơn trầm ép. Người ta sẽ dùng tinh dầu cấy ghép vào thân cây dó bầu, sau đó nuôi cây từ 10-15 năm rồi thu hoạch. Thành phẩm của trầm sánh đắt giá hơn trầm ép nhiều lần, chất lượng đôi khi không thua gì trầm tự nhiên.

Phân loại Trầm dựa vào vùng địa lý 

Theo các nhà nghiên cứu trầm, hiện nay trên thế giới có gần 10 quốc gia và vùng lãnh thổ có thể khai thác trầm hương tự nhiên từ cùng chi thực vật dó bầu. Trong đó tập trung nhiều nhất là các quốc gia Đông Nam Á như: Việt Nam, Lào, Campuchia, Thái Lan, Indonesia, Philippin, Malaysia. Ngoài ra còn có Trung Quốc, Ấn Độ, Bhutan… cũng là những nước có cả nguồn trầm tự nhiên lẫn nhân tạo. Như vậy dựa theo vùng địa lý, chúng ta sẽ có các loại trầm hương gắn với tên nước như: Trầm Việt, trầm Lào, trầm Thái Lan, trầm Indonesia…

Trầm hương có những tác dụng gì

Với lịch sử hàng nghìn năm song hành cùng đời sống tâm linh và sức khỏe của con người, trầm có nhiều công dụng quan trọng về mặt hương liệu và dược liệu. Trầm hương ngoài dạng nguyên thủy là những dăm gỗ hình thù đa dạng thì chúng còn được sản xuất thành nhiều sản phẩm khác nhau. Có thể kể đến: vòng trầm phong thủy, nụ trầm đốt, nhang trầm, tinh dầu trầm, nước hoa trầm, tượng trầm…. Ở đây chúng tôi nói đến hai công dụng quan trọng nhất của trầm hương đó là về mặt tâm linh và sức khỏe.

Tác dụng của Trầm với tâm linh, tôn giáo

Trong nhiều văn bản lâu đời của Phật giáo và Hồi giáo đều có nhắc đến việc sử dụng trầm hương như một sự kết nối giữa thế giới tinh thần cá nhân với cảm quan tôn giáo. Trong văn hóa người Việt thì trầm hương, mà cụ thể là nhang trầm, nụ trầm, vòng trầm được coi là có mùi hương đem lại sự may mắn, an lành, xua đi sự u ám, tai ương và những điều xấu cho gia chủ. Đối với phong thủy vẫn là bí ẩn mà chỉ người đã trải nghiệm các sản phẩm từ trầm hương mới cảm nhận rõ nét.

Tuy nhiên theo truyền tụng của người xưa, trầm hương là thần mộc có tính linh rất mạnh mẽ, có thể tịnh hóa tà khí, chiêu dẫn phúc lộc, may mắn đến với chủ nhân. Vì vậy, người ta thường dùng các sản phẩm nhang nụ trầm hương, bột phong thủy từ trầm hương…trong các dịp lễ Tết, cúng giỗ với mong cầu hạnh phúc, tài lộc và hóa giải điềm hung, vận xấu

Tác dụng của Trầm với sức khỏe

Y học cổ truyền Trung Hoa từ hàng trăm năm trước đã sử dụng trầm như một dược liệu hỗ trợ điều trị việc giảm đau, chứng hen suyễn và kháng viêm. Ngày nay y học hiện đại cũng đã chứng minh nhiều tác dụng dược lý của trầm hương như: giảm căng thẳng của hệ thần kinh (giảm đau đầu), chữa viêm khớp, mất ngủ, buồn nôn, giảm căng thẳng cơ bắp, hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể….

Trầm hương và các sản phẩm từ trầm luôn đóng vai trò không thể thay thế trong đời sống tâm linh cũng như sức khỏe của con người như cách chúng đã từng làm từ hàng nghìn năm qua. Tại Thế Giới Trầm Hương chúng tôi phân phối hàng nghìn sản phẩm từ trầm với sự phong phú, đa dạng hiếm có. Bất cứ thắc mắc nào về sản phẩm, vui lòng liên hệ với hotline để được tư vấn chi tiết từ những người yêu trầm hương chân chính.

5/5 - (3 bình chọn)

Tin tức liên quan