Trầm hương Quảng Nam – Những thông tin thú vị bạn nên biết

Nhiều người đã biết đến “rốn trầm” tự nhiên Khánh Hòa nhưng có lẽ ít ai biết rằng hiện nay Quảng Nam mới là địa phương khai thác và cung cấp trầm hương nhân tạo lớn nhất cả nước. Trầm hương Quảng Nam nổi tiếng với các thành phẩm phong phú như nhang trầm, vòng trầm, tượng trầm được xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới. Cùng tìm hiểu về trầm hương Quảng Nam trong dòng chảy lịch sử chung của trầm hương Việt ở nội dung dưới đây.

Trầm hương Quảng Nam trong dòng chảy lịch sử trầm Việt 

Trầm hương Quảng Nam không có những dấu mốc lịch sử cụ thể và trải dài như xứ trầm Khánh Hòa. Địa danh Quảng Nam gắn với trầm hương chỉ được nhắc đến trong cuốn “Phủ biên tạp lục” của học giả Lê Quý Đôn được viết vào năm 1776 như sau: “Kỳ nam hương xuất từ đầu núi các xã thuộc hai phủ Bình Khang và Diên Khánh xứ Quảng Nam là thứ tốt nhất; xuất tự Phú Yên và Quy Nhơn là thứ hai”.

Tài liệu lịch sử này của Lê Quý Đôn đã cung cấp cho chúng ta thông tin đó là: vào thế kỷ XVIII trầm hương của Quảng Nam cũng đã được biết đến rộng rãi khắp xứ đàng trong và đàng ngoài. Những thảm rừng rộng lớn phân bố dọc dãy Trường Sơn thuộc các huyện Nông Sơn, Tiên Phước, Quế Trung của tỉnh Quảng Nam chính là vùng đất sản sinh ra trầm hương.

Phần lớn người dân Quảng Nam theo chân những phu trầm Khánh Hòa vào rừng “ngậm ngải tìm trầm” từ rất sớm. Phu trầm phải địu sau lưng gạo, nước, mắm, muối… cùng rìu, dao, rựa, võng để len lỏi vào sâu rừng rậm tìm trầm. Họ phải đối mặt với thú dữ, với tai nạn (trượt chân té xuống thác hoặc vực sâu), thậm chí đối mặt với nguy hiểm từ sự tranh chấp của những phu trầm cùng đoàn. Trong hàng trăm, hàng nghìn phu trầm, chỉ có một vài người may mắn tìm được trầm kỳ.

Theo truyền thuyết về trầm của người Chăm thì nữ thần Ponagar của Hindu giáo có hóa thân là một khúc gỗ trầm tỏa hương thơm, nên tất cả trầm kỳ ở dọc vùng duyên hải nam trung bộ đều do bà cai quản. Nên những phu địu trầm trước khi vào rừng tìm luôn làm lễ xin bà ban phước lộc.  

Đến đầu thế kỷ 21, trước thực trạng trầm tự nhiên vô cùng khan hiếm và khó khai thác, chính quyền Quảng Nam đã khuyến khích người dân dừng việc địu trầm nguy hiểm, thay vào đó họ tìm cách “đưa trầm hạ sơn” về với vườn nhà, để tạo trầm nhân tạo trên những thân cây dó bầu và khai thác, sản xuất các thành phẩm từ trầm.

Tính đến nay chỉ riêng huyện Tiên Phước đã có hơn một triệu cây dó bầu được trồng với tổng diện tích hơn 980 ha. Còn tại huyện Nông Sơn, có gần 60 doanh nghiệp trồng và sản xuất trầm cảnh…. Trầm Tiên Phước được nhiều nước ưa chuộng nhập khẩu như Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, đem lại doanh thu hơn 160 tỷ đồng/ 1 năm cho huyện này.